قبل از دفاع پایان نامه

قبل از دفاع پایان نامه

لازم است دانشجو قبل از دفاع پایان نامه خویش  و مشخص شدن روز آن ، اموری را انجام دهد تا با دلی آسوده و جمعیت خاطر بتواند در جلسه ی دفاعیه حضور یابد و به وظیفه ی خود عمل کند . او باید مطمئن باشد که آمادگی لازم را در این زمینه به دست اورده است ، و از آن جا که خودکار تحقیق را انجام داده طبیعی است که بر کار خویش مسلط باشد ، اما از آن رو که شاید این کار اولین تجربه پژوهشی او به حساب می اید ، چه بسا ابهت جلسه ی دفاع و یا سایر عوامل و شرایط او را از انجام این مقصود به نحو مطلوب ، علی رغم کوشش هایی که کرده است بازدارد.

دانشجو علاوه بر این که خود نسبت به نحوه ی ارائه مطالب ، تمریناتی را انجام می دهد و تسلط خویش را بر بیان مساله و موضع می آزماید ، باید از دوستان خود در این رابطه نیز کمک بگیرد و در زمان های مناسب مطالب را برای آن ها بازگوید و نظرات آن ها را را بشنود و اگر انتقاد و ایرادی از جانب آنها می شود ، با خونسردی بپذیرد و جواب گوید . در این زمینه استاد راهنما و مشاوران نقش بسیار حساسی دارند . استاد راهنما باید به طور آزمایشی از دانشجو بخواهد تا از رساله یا پایان نامه خویش دفاع کند و موارد لازه را به او تذکر دهد و توان و قابلیت او را برای دفاع ارزیابی کند.

بسیاری از دانشجویان فکر می کنند که با یک بار نوشتن ، مشکل طرح مساله و یا گسترش آن به خوبی انجام می شود ، در حالی که چنین نیست ، قسمت های مشکل و پیچیده ی رساله یا پایان نامه ممکن است چندین بار نوشته شود . افراد کمی وجود دارند که می توانند نثر روانی را بدون قلم خوردگی و خط زدگی داشته باشند . نوشته ی خوب به فکر روشن بستگی دارد و برای بسیاری از نویسندگان به سادگی حاصل نمی شود . نوشته های پژوهشی ، فنی یا علمی این چنین هستند . نثر قابل خواندن و روشن و روان غالبا حاصل اصلاحات ، ویرایش و بازنویسی چندین باره است.

پاره ای از دانشجویان تنها منتظر استاد راهنما هستند تا اثرشان را به ویژه از نظر ادبی و جمله بندی ، نقد کند. که در این واقع اتلاف وقت است . هر شخص باهوش و دارای ذهن روشن که کمی تخصص موضوعی هم داشته باشد می تواند فصل های پایان نامه و یا راسله را بخواند و درباره ی معانی و اصطلاحات آن سوال کند . اگر پاره ای از مفاهیم و اصطلاحات و یا عبارات برای این اشخاص روشن نباشد ، طبعا برای کمیته ی تحصیلات تکمیلی و استاد راهنما نیز روشن نیست . البته بازبینی نسخه ی پیش نویس توسط استاد راهنما بسیار مهم است ، ولی دیگران نیز می توانند در خلال این مدت پیشنهادهای خوبی درباره ی جملات داشته باشند ، که این امر نیز وقت استاد راهنما را صرفه جویی خواهد کرد و به او اطمینان می دهد که دانشجو برای حل مسائل عمده و نهایی به نزد او آمده است دانشجو باید جمیع مطالب لازم ، از قیبل نکته گذاری ، هجای کلمات ، جمله بندی و غیره را رعایت کند.

سوالات زیر می تواند به عنوان یک وارسی ( چک لیست ) پایان نامه و رساله مطرح باشد:

– در مقدمه و بیان مساله

• آیا به صورت کلی و جزئی هر دو بیان شده است؟
• آیا مقصود و هدف مطالعه ( تحقیق ) بینا شده است؟
• آیا سوالات و یا فرضیه ها معلوم شده اند؟
• آیا خواننده برداشتی عمومی ، و منطقی از تحقیق و ارتباط آن با مبنای فرضی دریافت خواهد داشت؟
• آیا در آغاز ، مساله به صورت کلی و در پایان به صورت ریزتر ، راه رسیدن به دهف مشخص مطرح شده است؟
• آیا خواننده آگاه شده که بررسی متون ، انتخابی و گزینشی ، و ملاک انتخاب و ارتباط تشریح شده است؟
• آیا متون مربوطه ارزیابی دقیق شده اند؟
• آیا ارتباط بین آنچه قبلا دیگران انجام داده اند و آنچه قرار است در این تحقیق انجام شود ، بیان شده است؟
• اآیا علائمی مناسب برای کمک به خواننده برای اینکه بخش های بازبینی ونقد شده را از بقیه جدا کند ، به کار رفته است ؟ آیا هر بخش خلاصه دارد؟
• آیا برای انتقال از بخشی به بخش دیگر تمهیدات لازم اندیشیده شده است؟
• آیا خلاصه نهایی که ضرورت انجام طرح را اثبات می کند و این که این تحقیق چه خلائی را پر کند ، وجود دارد؟

– در رابطه با روش و فرآیند اجرا

• آیا توضیح داده شده که برای جمع آوری اطلاعات لازم برای تحقیق چه اقداماتی شده است؟
• آیا برای شخص دیگری که این دساله ها یا پایان نامه را می خواند ، امکان جمع آوری و تجزیه و تحلیل این داده ها وجود دارد؟
• آیا روش به کار رفته در تحقیق از روش های مشهور در متون روش شناسی تحقیق است؟
• آیا موضوعاتی انسانی مطرح شده کاملا مورد حمایت قرار کرفته است؟
• آیا متغییرها در این طرح کاملا توضیح داده شده اند؟
• آیا کنترل هایی برای متغییرها به کا رفته است آیا آن ها نیز کامل و دقیق توضیح داده شده ناد؟
• اگر از موارد و یا دستگاه هایی استفاده می شود ، آیا آن ها تشریح و تصویر و تاریخچه و مفید بودنشان بیان شده است؟
• آِا وضعیت ظاهر مطالعه مشخص شده؟
• آیا پرسش لازم است ؟ اگر چنین است انجام شده؟

– در رابطه با نتایج

• آیا جداول شامل همه ی اطلاعات ضرور هستند که بدون مراجعه به متن بتوان آن ها را مورد استفاده قرار داد؟